پخش زنده
امروز: -
آغاز انحطاط ترامپیسم و دورنمای سیاست خاورمیانه ای امریکا در پرتو شکست جمهوریخواهان
رويکرد يکجانبه گرايي ترامپ با پيروزي دموکراتها در انتخابات مياندوره اي مجلس نمايندگان امريکا، با چالش و مقاومت از سوي دموکراتها روبرو خواهد شد.
نتایج انتخابات میان دوره ای کنگره امریکا حاکی از این است که حزب حاکم جمهوریخواه موقعیت خود را در مجلس سنا تثبیت کرده اما در مجلس نمایندگان شکست خورده و آن را به حزب رقیب دموکرات واگذار کرده و بدین ترتیب کنگره در دو سال باقیمانده از دوره ریاست جمهوری ترامپ بین دو حزب رقیب دموکرات و جمهوریخواه تقسیم خواهد شد و از انحصار کامل حزب جمهوریخواه خارج خواهد شد.
حال سوالی که پیش می آید این است که آثار این تحول تنها بر عرصه داخلی محدود خواهد شد و یا اینکه سیاست خارجی حزب حاکم را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد و این تاثیر به چه شکلی خواهد بود؟ هرچند شاید انتظار خیلی از رای دهندگان امریکایی بر ایجاد تغییر در داخل امریکا بخصوص در عرصه هايی چون بیمه درمانی و خدمات رفاهی و مسائلی از این قبیل باشد که در افزایش مشارکت رای دهندگان نیز موثر بوده اما با توجه به گره هایی که در بسیاری از موارد بین مسائل داخلی و خارجی روی داده است بی تردید نمی توان از تاثیر تقسیم مجدد قدرت در کنگره بر عرصه سیاست خارجی نیز غافل شد. برای مثال در حالیکه حزب حاکم جمهوریخواه بخصوص جناح راستگرای حاکم بر دولت ترامپ از رویکرد یکجانبه گرایی امریکا در عرصه سیاست خارجی حمایت می کند و عملا آن را به هر قیمتی در دستور کار خود قرار داده اما حزب دموکرات عموما از رویکرد چندجانبه گرایی حمایت می کند و از این دید رویگرد یکجانبه گرايانه دولت ترامپ در دو سال آینده با چالش ها و مقاومت های بیشتری از جانب دموکرات ها مواجه خواهد شد. در عرصه مسائل خاورمیانه که شاید بتوان گفت امریکا بیشترین چرخش ها را در دو سال گذشته تجربه کرده ، می توان انتظار داشت که ادامه این روند با چالش های بیشتری همراه شود. برای مثال در حالیکه دموکرات ها از حل بحران فلسطین بر اساس طرح تشکیل دو دولت حمایت می کردند اما ترامپ تحت تاثیر راستگرایان صهیونیستی و مسیحی آن را از مسیر خود خارج کرد و به سمت طرح تشکیل دولت خالص یهودی سوق داد و در عین حال با طرح موسوم به معامله قرن می خواست مسئله فلسطین را برای همیشه از نقشه منطقه حذف کند.
از این دید اجرای طرح موسوم به معامله قرن در پرتو نتایج انتخابات کنگره با چالش های بیشتری روبرو خواهد شد و احتمال اینکه بر انتخابات آتی رژیم صهیونیستی نیز تاثیر بگذارد و موقعیت چپ گراها را در برابر راستگرایان وابسته به نتانیاهو تا حدودی تقویت کند، وجود دارد. بر این اساس بتدریج می توان شاهد پایان ماه عسل ترامپ و نتانیاهو شد. وضعیت مشابهی برای دیگر همپیمان ترامپ یعنی عربستان و به طور مشخص جناح کودتاگر به رهبری محمد بن سلمان متصور است. در حالیکه حزب دموکرات در دوره اوباما با فاصله گرفتن از عربستان استراتژی نظامی امریکا را از خاورمیانه به سمت شرق آسیا برای مهار چین تغییر داد اما دولت ترامپ ضمن اتخاذ رویکردی جدید برای مهار چین دوباره به دامن عربستان برگشت و روابط راهبردی میان ریاض و واشنگتن احیاء کرد ضمن اینکه در این میان گزارش هایي هم در خصوص دخالت عربستان در انتخابات ریاست جمهوری امریکا براي شکست دادن حزب دموکرات و به قدرت رساندن حزب جمهوریخواه و شخص ترامپ منتشر شد. از این دید به نظر می رسد با قدرت گیری نسبی دموکرات ها در امریکا همپیمانی امریکا و جمهوریخواهان با جناح کودتاگر سعودی به رهبری محمد بن سلمان نیز با چالش های بیشتری مواجه شود بخصوص آنکه با آشکار شدن نقش محمد بن سلمان در قتل جمال قاشقچی ادامه همپیمانی با عربستان و بخصوص جناح کودتا گر بسیار پرهزینه شده است. همچنین در حالیکه به نظر می رسید رویکرد حزب دموکرات در حمایت از جنبش اخوان المسلمین و تقویت آن در برابر رویکرد وهابی گری برای مقابله با تروریسم تکفیری است اما عملا رویکرد جمهوریخواهان حاکم بر همپیمانی با مخالفان اخوان المسلمین و تشکیل ائتلافی با حضور عربستان ، امارات ، مصر ، و رژیم صهیونيستی بوده است و از این منظر به نظر می رسد از این پس با قدرت گیری نسبی دموکرات ها ادامه حضور و بقای این ائتلاف نیز با چالش های بیشتر مواجه و در مقابل بتدریج زمینه برای قدرت گیری جنبش های اخوان و حامیان آنها فراهم خواهد شد.
گذشته از اینها در خصوص برجام نیز حزب دموکرات به عنوان امضاء کننده این پیمان تعهدات روشن در قبال آن دارد حال آنکه حزب رقیب جمهوریخواه در دو سال گذشته با تحریک و تشویق راستگرایان مسیحی و صهیونيستی و کودتاگرایان سعودی از هیچ تلاشی برای نابودی آن دریغ نکرد. با درنظر گرفتن این چشم انداز از شکست جمهوریخواهان در انتخابات مجلس نمایندگان امریکا می توان سرآغازی برای انحطاط ترامپیسم و تسریع نابودی پروژه های نیمه تمام آن یاد کرد که می تواند با شکست در انتخابات ریاست جمهوری سال 2020 به اوج برسد.
--------------------------
احمد کاظم زاده
حال سوالی که پیش می آید این است که آثار این تحول تنها بر عرصه داخلی محدود خواهد شد و یا اینکه سیاست خارجی حزب حاکم را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد و این تاثیر به چه شکلی خواهد بود؟ هرچند شاید انتظار خیلی از رای دهندگان امریکایی بر ایجاد تغییر در داخل امریکا بخصوص در عرصه هايی چون بیمه درمانی و خدمات رفاهی و مسائلی از این قبیل باشد که در افزایش مشارکت رای دهندگان نیز موثر بوده اما با توجه به گره هایی که در بسیاری از موارد بین مسائل داخلی و خارجی روی داده است بی تردید نمی توان از تاثیر تقسیم مجدد قدرت در کنگره بر عرصه سیاست خارجی نیز غافل شد. برای مثال در حالیکه حزب حاکم جمهوریخواه بخصوص جناح راستگرای حاکم بر دولت ترامپ از رویکرد یکجانبه گرایی امریکا در عرصه سیاست خارجی حمایت می کند و عملا آن را به هر قیمتی در دستور کار خود قرار داده اما حزب دموکرات عموما از رویکرد چندجانبه گرایی حمایت می کند و از این دید رویگرد یکجانبه گرايانه دولت ترامپ در دو سال آینده با چالش ها و مقاومت های بیشتری از جانب دموکرات ها مواجه خواهد شد. در عرصه مسائل خاورمیانه که شاید بتوان گفت امریکا بیشترین چرخش ها را در دو سال گذشته تجربه کرده ، می توان انتظار داشت که ادامه این روند با چالش های بیشتری همراه شود. برای مثال در حالیکه دموکرات ها از حل بحران فلسطین بر اساس طرح تشکیل دو دولت حمایت می کردند اما ترامپ تحت تاثیر راستگرایان صهیونیستی و مسیحی آن را از مسیر خود خارج کرد و به سمت طرح تشکیل دولت خالص یهودی سوق داد و در عین حال با طرح موسوم به معامله قرن می خواست مسئله فلسطین را برای همیشه از نقشه منطقه حذف کند.
از این دید اجرای طرح موسوم به معامله قرن در پرتو نتایج انتخابات کنگره با چالش های بیشتری روبرو خواهد شد و احتمال اینکه بر انتخابات آتی رژیم صهیونیستی نیز تاثیر بگذارد و موقعیت چپ گراها را در برابر راستگرایان وابسته به نتانیاهو تا حدودی تقویت کند، وجود دارد. بر این اساس بتدریج می توان شاهد پایان ماه عسل ترامپ و نتانیاهو شد. وضعیت مشابهی برای دیگر همپیمان ترامپ یعنی عربستان و به طور مشخص جناح کودتاگر به رهبری محمد بن سلمان متصور است. در حالیکه حزب دموکرات در دوره اوباما با فاصله گرفتن از عربستان استراتژی نظامی امریکا را از خاورمیانه به سمت شرق آسیا برای مهار چین تغییر داد اما دولت ترامپ ضمن اتخاذ رویکردی جدید برای مهار چین دوباره به دامن عربستان برگشت و روابط راهبردی میان ریاض و واشنگتن احیاء کرد ضمن اینکه در این میان گزارش هایي هم در خصوص دخالت عربستان در انتخابات ریاست جمهوری امریکا براي شکست دادن حزب دموکرات و به قدرت رساندن حزب جمهوریخواه و شخص ترامپ منتشر شد. از این دید به نظر می رسد با قدرت گیری نسبی دموکرات ها در امریکا همپیمانی امریکا و جمهوریخواهان با جناح کودتاگر سعودی به رهبری محمد بن سلمان نیز با چالش های بیشتری مواجه شود بخصوص آنکه با آشکار شدن نقش محمد بن سلمان در قتل جمال قاشقچی ادامه همپیمانی با عربستان و بخصوص جناح کودتا گر بسیار پرهزینه شده است. همچنین در حالیکه به نظر می رسید رویکرد حزب دموکرات در حمایت از جنبش اخوان المسلمین و تقویت آن در برابر رویکرد وهابی گری برای مقابله با تروریسم تکفیری است اما عملا رویکرد جمهوریخواهان حاکم بر همپیمانی با مخالفان اخوان المسلمین و تشکیل ائتلافی با حضور عربستان ، امارات ، مصر ، و رژیم صهیونيستی بوده است و از این منظر به نظر می رسد از این پس با قدرت گیری نسبی دموکرات ها ادامه حضور و بقای این ائتلاف نیز با چالش های بیشتر مواجه و در مقابل بتدریج زمینه برای قدرت گیری جنبش های اخوان و حامیان آنها فراهم خواهد شد.
گذشته از اینها در خصوص برجام نیز حزب دموکرات به عنوان امضاء کننده این پیمان تعهدات روشن در قبال آن دارد حال آنکه حزب رقیب جمهوریخواه در دو سال گذشته با تحریک و تشویق راستگرایان مسیحی و صهیونيستی و کودتاگرایان سعودی از هیچ تلاشی برای نابودی آن دریغ نکرد. با درنظر گرفتن این چشم انداز از شکست جمهوریخواهان در انتخابات مجلس نمایندگان امریکا می توان سرآغازی برای انحطاط ترامپیسم و تسریع نابودی پروژه های نیمه تمام آن یاد کرد که می تواند با شکست در انتخابات ریاست جمهوری سال 2020 به اوج برسد.
--------------------------
احمد کاظم زاده
نظر شما