اختصاص ۵۱۰ میلیون دلار به صندوق تثبیت بازار

به گزارش خبرگزاری صداوسیما؛ مدیرعامل صندوق تثبیت بازار بیان کرد: در کل مبلغ ۵۱۰ میلیون دلار که در حدود مبلغی کمتر از ۱۲ هزار میلیارد تومان می‌شود و تا الان کمتر از ۲۷۰۰ میلیارد تومان پرداخت شده و نزدیک به ۹۳۰۰ میلیارد میلیارد تومان باقی مانده است که به تدریج در ماه‌های آینده و براساس توافقات و تفاهات به صورت منظم و پیوسته انجام خواهد شد.

صندوق تثبیت بازار سرمایه متشکل از یک هیات امنای پنج نفره (متشکل از وزیر اقتصاد، رییس کل بانک مرکزی، رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، رییس هیات عامل صندوق توسعه ملی و رییس سازمان بورس) و یک هیات عامل سه نفره است، اعضای هیات عامل که همگی از صاحب نظران حوزه بازار‌های مالی هستند، توسط هیات امنا انتخاب می‌شوند. در یک سال گذشته که بورس حال و روز خوشی را سپری نمی‌کند، بسیاری از سهامداران، به حمایت‌های صندوق تثبیت بازار برای بهبود این شرایط امیدوارند. البته به نظر می‌رسد دولت هم با تخصیص یک ردیف مستقل در بودجه۱۴۰۱ به صندوق تثبیت، حساب ویژه‌ای روی این صندوق باز کرده است. به همین بهانه در مصاحبه اختصاصی با امیر مهدی صبایی مدیرعامل صندوق تثبیت بازار تلاش شده تا مخاطبان و فعالان بازار سرمایه بیشتر با وظایف، ساختار و عملکرد و انتظارات از این صندوق بیشتر اشنا شوند.

امیر مهدی صبایی گفت: تاکنون در سه مرحله و در مجموع ۲ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان از منابع این صندوق برای حمایت از بازار سهام اختصاص پیدا کرده است.

وی با اشاره به تاریخچه تشکیل این صندوق افزود: براساس مصوبه شورای عالی امنیت ملی مقرر شد معادل ریالی ۵۱۰ میلیون دلار از صندوق توسعه ملی برای حمایت از بورس در صندوق تثبت بازار سپرده گذاری یا سرمایه گذاری شود که تاکنون در مجموع حدود ۲ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان از منابع این صندوق به بازار تزریق شده است.

صبایی اضافه کرد: مرحله نخست در پاییز ۹۹ مبلغ ۹ هزار میلیارد تومان، مرحله دوم بهار امسال مبلغ ۱۰۴۳ میلیارد تومان و درپایان دی ماه گذشته هم مبلغ ۶۵۰ میلیارد تومان از منابع صندوق تثبیت بازار با هدف حمایت بازار سهام و در هنگام بروز نوسانات شدید در نماگر‌های بورس و در دوره زمانی مشخص تخصیص داده شده است.

وی گفت: مقرر شده الباقی منابع هم به تدریج و طی ماه‌های آینده و بصورت منظم و مستمر به صندوق تثبت پرداخت شود.

مدیرعامل صندوق تثبیت بازار درخصوص نحوه محاسبه و تسعیر نرخ هم افزود: مبنای نرخ تغییر منابع تخصیصی از صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت بازار، نرخ روز ETF آن روز است که تبدیل به ریال می‌شود و که از کل مبلغ ۵۱۰ میلیون دلار کسر می‌شود.

صبایی گفت: در کل مبلغ ۵۱۰ میلیون دلار که در حدود مبلغی کمتر از ۱۲ هزار میلیارد تومان می‌شود و تا الان کمتر از ۲۷۰۰ میلیارد تومان پرداخت شده و نزدیک به ۹۳۰۰ میلیارد میلیارد تومان باقی مانده است که به تدریج در ماه‌های آینده و براساس توافقات و تفاهات به صورت منظم و پیوسته انجام خواهد شد.

وی در خصوص سازوکار اجرایی و نظارت صندوق تثبیت هم گفت: صندوق توسعه ملی بصورت هیات امنایی که متشکل از وزیر اقتصاد، رئیس کل بانک مرکزی، رئیس سازمان برنامه و بودجه، رئیس صندوق‌های توسعه ملی و رئیس سازمان بورس اداره می‌شود و وظیفه این هیات امنا، تدوین و تنظیم و ابلاغ نظام نامه‌ها و دستورالعمل‌ها در حوزه‌های مختلف است.

صبایی به مورد معاملات بازار سهام اشاره کرد و گفت: در این باره، هیات عامل صندوق تثبیت بازار که متشکل از سه عضو از میان افراد با حداقل ۵ سال سابقه مدیریتی در بازار سرمایه هستند براساس چارچوب‌ها، حدنصاب‌ها و ضوابط تعیین شده برای معاملات سهام که توسط هیات امنای صندوق توسعه ملی تعیین و ریل گذاری شده حرکت می‌کنند.

وی در توضیح بیشتر این موضوع گفت: هیات امنا بطور خاص در معاملات سهام ضوابطی را مشخص کرده و هیات عامل هم مجری این ضوابط است.

صبایی افزود: اینکه این ضوایط چیست و تابع چه متغییر‌هایی است باید گفت:متغییر‌هایی مانند شاخص کل، وضعیت قیمت‌های جهانی، ماموریت‌ها، وضعیت قیمت‌های سهام در بازار‌های بورس و فرا بورس، سهام آزاد و شناور، وضعیت لحظه‌ای قیمت سهم، حجم مبنا، دارایی‌های کل صندوق و... است.

صبایی اضافه کرد: بر اساس عواملی که گفته شد صندوق تثبیت بازار تشخیص می‌دهد که می‌تواند به بازار سهام ورود کند یا خیر؟ یا در باره نحوه انتخاب سهام و میزان خرید و شکل سهام خریداری شده تصمیم گیری می‌کند.

مدیرعامل صندوق تثبیت بازار درخصوص نحوه نظارت بر عملکرد این صندوق نیز گفت: نظارت‌های مختلفی ا زسوی ارکان مختلفی برعملکرد این صندوق صورت میگیرد به طوری که طبق اساسنامه، حسابرسی و بازرسی قانونی صندوق، سازمان حسابرسی تعیین شده است.

وی گفت: علاوه بر حسابرسی، براساس وظایف ذاتی صندوق که در اساسنامه مشخص شده می‌بایست با ارائه گزارش از صورت‌های مالی شش ماهه و پایان سال و حسن اجرای قوانین و مقررات و ضوابط و چارچوب‌ها به هیات امناء گزارش بدهد. ضمن آنکه هیات امنا براساس عملکرد صندوق تثبیت تصمیم گیری می‌کند.

صبایی گفت: علاوه بر ارکان مختلف نظارتی، این صندوق یک نهاد مالی است که تحت نظارت سازمان بورس است و این سازمان هم براساس قوانین و مقرراتی که صندوق تثبیت ذیل آن فعالیت می‌کند بر آن نظارت می‌کند.

وی اضافه کرد: علاوه بر سازمان حسابرسی بعنوان حسابرسی و بازرسی قانونی، ناظران دیگری این صندوق دارد که اولین آن خود سازمان بورس است که بعنوان نهاد ناظر در بازار سرمایه بر فعالیت همه‌ی صندوق نظارت می‌کند واین صندوق هم مانند همه صندوق هایک نهاد مالی است.

وی همچنین افزود: انواع و اقسام نظارت‌هایی بر شیوه اجرای ضوابط و صلاحیت اعضایی هیات عامل انجام می‌شود به طوری که سازمان بازرسی کل کشور بعنوان بازوی نظارتی قوه قضائیه و دیوان محاسبات بعنوان بازوی نظارتی قوه مقننه هم برعملکرد این صندوق نظارت دارند به طوری که در حوزه عملکرد صندوق ثبت اخیرا هیات تحقیق و تحفحص مجلس هم با دریافت کزارش بر عملکرد آن نظارت دارد.

مدیرعامل صندوق تثبیت بازار در خصوص نقش این صندوق به عنوان بازار گردانی نیز گفت: صندوق تثبت بر اساس ماده ۲۸ قانون توسعه ابزار‌ها و مفاد اساسنامه‌ی خود، ماموریتی به عنوان بازارگردانی تعیین نکرده است و اساسا بازارگردانی یک فعالیت روزانه است و صندوق تثبت قرار نیست به صورت روزانه وظیفه بازارگردانی انجام بدهد و بیشتر در مواقع بحرانی با هدف کاهش و کنترل ریسک‌های بازار سرمایه و جلوگیری از ترس فراگیر در بازار و در روز‌های خاصی که از شرایط تعادل خارج می‌شود ورود می‌کند.

صبایی افزود: بنابراین ماهیت کار صندوق تثبت با بازار گردانی متفاوت است هرچند که ممکن است به لحاظ نتیجه و اثربخشی یک وجوه مشترکی هم داشته باشند.

وی گفت؛ یکی از آثار بازارگردانی، کنترل دامنه نوسان و افزایش نقد شوندگی است از این رو در روز‌هایی که صندوق تثبت ورود می‌کند با اثرگذاری خودش می‌تواند این اثرات را داشته باشد یعنی منجر به افزایش نقدشوندگی در بازار شود، اما بطور عملی وظیفه صندوق تثبیت بازارگردانی نیست.

مدیرعامل صندوق تثبیت بازار درباره میزان اثرگذاری این صندوق هم گفت: صندوق تثبت بازار سرمایه زمانی می‌تواند اثرگذاری بیشتری در بازار داشته که منابع بیشتری داشته باشد.

وی افزود: براین اساس مصوبات اخیر دولت و مجلس، تمهیداتی در نظر گرفته شده و تصمیماتی هم اتخاذ شده است از جمله علاوه بر منابع ارزی صندوق توسعه ملی که با حمایت دولت، بخشی از ان دریافت شد و البته امیدواریم الباقی هم دریافت شود، مقرر شده مالیات نقل و انتقال سهام یا اوراق بهادار در بازار سرمایه مستقیم به حساب صندوق تثبیت واریز شود.

صبایی اضافه کرد: اخیرا تصمیم گرفته شد صندوق تثبیت به پشتوانه سهام متعلق به دولت بتواند تامین مالی کند و همه این‌ها نتیجه اش این است که توان تامین مالی صندوق تثبیت تقویت می‌شود و ارتقاء پیدا می‌کند و تجهیز صندوق تثبیت به نقدینگی می‌تواند براثر بخشی و کارایی در انجام ماموریت اثرات بیشتری داشته باشد.

وی درباره اثربخشی سیاست‌های نهاد ناظر بازار سرمایه هم گفت: سیاست‌های نهاد ناظر می‌بایست به شکلی باشد که هرچه زودتر، بهتر و سریعتر سهام بورسی و فرابورسی در نقطه تعادلی قرار گیرند، زیرا اگر سهام در نقطه تعادلی باشند ورود صندوق تثبیت به بازار می¬تواند اثربخش‌تر باشد و اگر سهام در نقطه تعادلی نباشد اثربخشی صندوق نیز کاهش پیدا می‌کند و منابع تزریق شده عملا کارایی لازم خود را از دست می‌دهد و نمی‌تواند به تعادل بازار کمک کند.

صبایی درباره بازه زمانی تزریق منابع صندوق تثبیت بازار هم گفت: زمانی که بازار در یک نقطه تعادل قرار دارد، اما براثر یک شوک و رویداد موقت از نقطه تعادل خارج می‌شود، وظیفه صندوق تثبیت است که ورود کند و هرچه بازه زمانی نزدیکتر باشد بازار زودتر به نقطه تعادل می‌رسد.

وی اضافه کرد: زمانی که کلیت بازار (البته بازار ایران این طور نیست) تک نماد‌هایی یا اقلیتی از بازار در نقطه تعادلی ممکن است بخاطر زیرساخت‌ها یا سیاست‌های نهاد ناظر در نقطه تعادلی قرار نداشته باشد، بنابراین این شوک وارد شده هم منجر به بدتر شدن اوضاع می‌کند در نتیجه ورود صندوق تثبیت در نماد‌هایی که خارج از نقطه تعادل هستند در زمان شوک هم نمی‌تواند این نماد‌ها را به تعادل برساند و منابع هم نمی‌تواند بصورت اثربخشی به بازار تزریق شود.

صبایی درباره مهمترین عامل افزایش بازده دهی صندوق تثبیت هم گفت: نزدیک کردن تعادل در بازار توسط نهاد ناظر و سیاست گذاری صحیح که انجام می‌شود می‌تواند به عملکرد صندوق تثبیت کمک کند.

وی درباره آینده این صندوق گفت: پیش بینی می‌شود با توجه حمایت‌های دولت از صندوق تثبیت بخصوص برای توسعه آن، توسعه منابع و تجهیز منابع در سال ۱۴۰۱ صندوق به لحاظ حجم دارایی، حجم نقدینگی و توان تامین مالی تقویت شود.

وی اضافه کرد: قطعا با بازده بلندمدت که از بازار سهام سراغ داریم این منابع می‌تواند در دوره‌های بیش از یکسال، سه سال و حتی پنج سال، افق سرمایه گذاری ترسیم شده از سوی صندوق توسعه ملی که بخشی از منابع این صندوق را تامین می‌کند در زمان و شکل صحیح به بازار تزریق می‌شود.

وی با اشاره به نگاه بلندمدت صندوق توسعه ملی به بازار سهام هم گفت: منابع صندوق تثبت عمدتا صرف سهام با کیفیت و تاپ بازار می‌شود چرا که می‌تواند علاوه بر انجام ماموریت که همان کنترل کاهش ریسک‌های بازار است بتواند منابع قابل اتکایی برای دولت نیز تامین کند.

وی درباره پیش بینی صندوق تثبیت از اینده بازار سهام هم گفت: بازار همیشه به این شکل نخواهد ماند و در یک دوره، دو، سه و پنج می‌توند وارد دوره رونق شود، در آن زمان صندوق برخلاف امروز که بیشتر به دنبال تامین منابع برای تزریق به بازار برای انجام وظیفه در قامت خریدار هست می‌تواند این سهام ارزشمند خریداری شده را در زمان رونق و بازار مثبت عرضه کند.

صبایی البته تاکید کرد ک در زمان رونق این صندوق می‌تواند میزان عرضه را نیز مدیریت کند و پاسخ تقاضای خریداران را بدهد اتفاقی که در سال ۱۳۹۹ افتاد و ممکنه است مشابه آن در سال‌های آینده اتفاق بیفتدو اثرگذاری خودش علاوه بر روند‌های منفی و رکود نیز در روز‌های مثبت و رونق هم اثرگذاری داشته باشد.

مدیرعامل صندوق تثبیت بازار در پایان در خصوص انتظارات مردم از صندوق تثبیت هم گفت: وظایف، عملکرد این صندوق مورد ساختار، ناظر، مجری و چارچوب و نحو تامین منابع و تزریق منابع و ماموریت این صندوق در نزد افکار عمومی و فعالان بازار سرمایه به درستی معرفی نشده است و برخی مواقع اظهارنظر‌های بدون مطالعه و غیرکارشناسی درباره این صندوق می‌شود لذا انتظار داریم به خصوص رسانه ملی کمک کند اطلاعات بدرستی به مخاطبان برساند و در نقطه مقابل حتی اگر مخاطبان بازار سرمایه پیشنهاد یا انتقاد سازنده در راستای بهبود عملکرد صندوق و اثربخشی آن دارند انتقال بدهند تا شاهد بهبود عملکرد صندوق باشیم.