به گزارش خبرگزاری صداوسیما، برنامه میز اقتصاد ۲۳ مرداد ۱۴۰۳ میزبان آقای رجبی مشهدی مدیر عامل شرکت توانیر بود که درباره وضعیت تولید و مصرف برق پخش شد ، مشروح این برنامه را در زیر می خوانید:
مقدمه مجری: مجددا با موضوع تولید و مصرف برق، برنامه داریم و میخواهیم راجع به این صحبت کنیم که این رشدی که داریم صحبت میکنیم و این ناترازی که ایجاد شده علل آن چیست و در این برنامه چگونه باید مرتفع بشود مشخصا دولت چهاردهم چه مسیری را باید طی کند برای این که ناترازیها حداقل برای سال آینده این موقع که با هم صحبت کنیم عدد ناترازیها کم شده باشد و بتوانیم رشد تولید برق را شاهد باشیم البته که مروری خواهیم داشت بر این که وضعیت مصرف که تا این جا آمدیم به چه صورت بوده؟ مصرف برق ادارات در این یکی دو هفتهای که ساعت کاری شان خیلی تغییر کرد و تعطیلیهای زیادی را شاهد بودیم چقدر کاهش پیدا کرده و چقدر توانستند مدیریت بشوند؟ با دستگاههای متخلفی که رعایت نمیکردند حدمصرف برق را اگر خاطرتان باشد ما در چندین برنامه صحبت کردیم از این که خود وزارت نیرو در صدد این است که دستگاههای متخلف، سازمانها، نهادهای خصوصی، نهادهای عمومی غیردولتی و همه اینها که مصرف را رعایت نمیکنند جریمه بکند و برقشان را قطع کند البته که تا این لحظه اسمی منتشر نشده در این برنامه خواهیم پرسید این سوال را از مسئولان وزارت نیرو و مروری خواهیم داشت بر همه آنچه که خدمت شما عرض کردم.
اول این که مرور کلی کنیم روی شاخصهای صنعت برق، از سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۳ که الان باشد که داریم با هم صحبت میکنیم، میدانید که مشترکان برق ما از ۳۸ میلیون مشترک رسیدند به ۴۲ میلیون مشترک در سال ۱۴۰۳ یعنی در همین سه سال میبینید که چقدر تعداد مشترکان افزایش پیدا کرده، به تناسب دارید میبینید که ظرفیت منسوب به برق ما از ۸۶ هزار مگاوات رسیده به ۹۶ هزار مگاوات، اما به دنبال آن با توجه به این که مشترکان برق افزایش پیدا کردند ما همیشه سالانه یک مصرف افزایش مصرف برق را هم داریم که دارید میبینید در پیک بار از ۶۷ هزار و ۲۰۰ تا رسیده به ۷۷ هزار تا که این آمار اول سال ۱۴۰۳ است.
امروز که با هم صحبت میکنیم این عدد نزدیک به ۷۹ هزار مگاوات را هم رکوردش را زده است، یک نکته قابل توجه این است که ما قبلا صادرات داشتیم یعنی سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ صادرات برق هم داشتیم، اما در سال ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ این عدد صفر شده، چون در داخل نیاز بیشتری به برق بوده طبیعتا و صادراتمان متوقف شده، یک نکته هم که خیلی مهم است ظرفیت تجدیدپذیرها است که در سال ۱۴۰۰، ۹۲۳ مگاوات بوده، ۱۴۰۳ شده ۲ هزار تا دو برابر شده، اما این در برنامه ششم یعنی در دولتهای قبل باید میرسید به ۱۰ هزار تا یعنی یک سهم ویژه و مهمی را باید ایفا میکرد که به هر دلیلی این عدد نرسیده که البته در برنامه راجع به این دلایل هم صحبت خواهیم کرد.
اما چه کسانی برق ما را تامین میکنند؟ مهمترین و بیشترین واحدی که برق را در کشور تامین میکند ۸۰ درصد برق مصرفی ما را تامین میکند نیروگاههای حرارتی ما هستند که با رنگ آبی میبینید بعد ۱۱ درصد نیروگاههای آبی ما هستند به ترتیب دیگر نیروگاه هستهای و بادی و خورشیدی، آن عددهای نیروگاههای تجدیدپذیر که با هم دیدیم کم بود میبینید که در این دایره و نمودار خیلی عدد چشمگیری نیستند در وضعیت و سبد مصرفی برق ما، دیدیم که تولید برق از کجا صورت میگرفت و به چه صورت بود هر بخشی چگونه تولید میکرد، اما مصرف، عمده مصرف به ویژه در تابستان که الان سرمایشی و اینها هم میآید در کار، خانگیها بیشتر دارند استفاده میکنند، صنعتیها مصرف زیادی دارند، اما با تفاهم و قراردادهاییکه وزارت نیرو با شهرکهای صنعتی و شرکتهای تولیدی دارد معمولا این میشود که روزهای تعطیل شان را منتقل میکنند یا به جای یک روز دو روز تعطیل میکنند تا مشترکان خانگی کمتر قطعی برق داشته باشند که البته این یک نکته قانونی دارد که در برنامههای مختلف هم راجع به آن صحبت کردیم صنایع هم همیشه از این گلهمند هستند.
این جا داریم رشد مصرف برق را دقیقتر میبینیم اگر نگاه بکنید سال ۱۴۰۲ یعنی به فاصله همین یک سال مصرف برق ۸ و ۷ دهم درصد رشد پیدا کرده از ۷۳ هزار مگاوات رسیده به ۷۹ هزار مگاوات در ۱۷ مرداد ۱۴۰۳ که رشد ده ساله اخیر ۴ و ۷ دهم درصد بوده یعنی به نسبت میانگین بلند مدت در همین یک سالی که گذشته ما دو برابر این میانگین افزایش مصرف برق را داشتیم،
در ده سال اخیر چه اتفاقی افتاده؟ میبینید از سال ۹۳ آماری که برای شما داریم از ۴۸ هزار مگاوات رسیدیم به ۷۷ هزارمگاوات یعنی تقریبا در فاصله نزدیک ده سال، مصرف برق در کل کشور رکورد زده و دوبرابر شده،
(توضیح روی تصویر بعد)، این آمار قبلی که با هم دیدیم میانگین کلی ۴ و ۷ دهم بوده ببینید که فقط در یک سال گذشته دوبرابر این ما رشد مصرف را داشتیم یک علت آن این بود که حتی نسبت به سال گذشته ما وضعیت گرمایشی بیشتری داشتیم حتی در شبها طبق آماری که سازمان هواشناسی و وزارت نیرو منتشر کردند این بوده که ما اختلاف شب و روزمان بیشتر از سالهای گذشته بوده و بی سابقه بوده گرما در سالی که تجربه اش کردیم.
(توضیح روی تصویر بعد)، اما چرا به این وضعیت دچار شدیم؟ چرا این قدر ناترازی افزایش پیدا کرده؟ فقط در بحث تجدیدپذیرها خدمت شما عرض کردم که ما باید به ظرفیت ده هزار مگاوات میرسیدیم، اما سرجمع الان ۱۴۰۳ که برنامه هفتم هم شروع شده ۲ هزار مگاوات بیشتر تولید نداریم در صورتی که بیشتر کشورهای توسعه یافته دنیا به این سمت رفتند که سبد تامین برقشان بیشتر از انرژیهای تجدیدپذیر است تا انرژیهای فسیلی برعکس ما، اما دارید میبینید که از دولت مرحوم هاشمی که ۵۵ درصد توسعه ظرفیت برق را داشتیم در دولت آقای خاتمی ۶۰ درصد، اقای احمدی نژاد ۶۸ درصد، دولت آقای روحانی ۲۱ درصد افزایش ظرفیت نیروگاهی را داشتیم،
(توضیح روی تصویر بعد)، و میبینیم این کاهش و میبینیم این نمودار را از سال ۱۳۵۸ و ۱۳۵۹ دارید نگاه میکنید، ببینید که ما اصلا توسعه خیلی متوازن و مستمر و خوبی نداشتیم، یک دولتهایی خیلی توسعه ظرفیت نیروگاهی داشتند یک دولتهایی مثل آماری که با هم در نمودار قبلی دیدیم خیلی این اتفاق را رقم نزدند.
(توضیح روی تصویر بعد)، یک نکتهای که هست علاوه بر برق به طور کلی ما در کشور نه این که مصرف برق مان خیلی متفاوت از جاهای دیگر باشد که هست، اما ما کلا شدت مصرفمان به نسبت چیزی که در داخل کشور دارد تولید میشود دوبرابر میانگین جهانی است، این سفیده شدت مصرف و شدت انرژی در جهان است که دارید میبینید رو به کاهش است یعنی کشورهای دنیا دارند از انرژی هایشان چه فسیلی و چه برقی باشد هر چیزی که دارند مجموعه سبد انرژی شان دارد بهینهتر استفاده میکنند، اما این اتفاق در کشور ما کاملا برعکس است و دارید میبینید که این نمودار کاملا دارد به سمت بالا افزایشی جلو میرود و طبیعتا این روند تا یکسری اصلاحات ساختاری صورت نگیرد که در برنامه راجع به آن صحبت خواهیم کرد متوقف نخواهد شد.
اما این اتفاقات یک دلایلی دارند مرکز پژوهشها اینها را دسته بندی کرده در ۱۳-۱۴ سرفصل که من چندتا از آن را برای شما میخوانم، مهمترین ناترازی تولید و مصرفی که وجود دارد به خاطر ناترازیهای هزینه و درآمد است یعنی چیزی که دولت دارد هزینه میکند برای این که برق را تولید کند با آن چیزی که دارد پول آن را از مردم و صنایع میگیرد همخوانی ندارد، به همین ترتیب خیلی ما مراقب مصرف برقمان نیستیم به همین دلیل است که مثلا در تهران که همه میگویند و آمارها نشان میدهد میشود از کولرهای آبی استفاده کرد همه داریم از کولر گازی استفاده میکنیم بخاطر این که رفاه بیشتری داشته باشیم طبیعتا، چون خیلی آنچنان قیمت واقعی هم برای برق نمیپردازیم علیرغم این که در این یکی دو سال افزایش پیدا کرده، مثلا الان اگر شما یک واحد خیلی معمولی مثلا ۵۰-۶۰ متری داشته باشید که کولرگازی را صبح تا شب روشن کنید باید دو سه میلیون پول برق بدهید، اما کماکان نسبت به چیزی که برق دارد از آن تولید میشود هزینه خیلی زیادی نسبت به چیزی که هست نمیپردازید.
علاوه بر این که این اتفاق افتاده ما ناترازی تامین سوخت داریم در برنامه قبلی تلویحی مسئول نیروگاه حرارتی به برق حرارتی به این موضوع اشاره کرد که ما سوخت مایع تحویلی به نیروگاههایمان هم خیلی دقیق و منظم نیست این خودش در چرخه تولید برق وقفهای ایجاد کرده، اما داریم بلند مدتتر نگاه میکنیم، نکتهای که وجود دارد و خیلی مهم است عدم نوسازی و بهسازی سیستم انتقال و توزیع برق است که پرتی شبکه را افزایش میدهد، ضمن این که ما در سالهای گذشته اگر در تصویر بعد با هم ببینیم، خیلی نتوانستیم سرمایه گذاری خوبی جذب کنیم به خاطر این که این سرمایه گذاری گران است ضمن این که ما خیلی بخش خصوصی را هم در سالهای گذشته تحویل نگرفتیم.
در برنامه متعددی دیدیم که همیشه بخش خصوصی با وزارت نیرو بخاطر همین اختلاف قیمتهایی که وجود دارد چالش دارند و عمدتا تا سالهای گذشته مشخصا همیشه از وزارت نیرو هم طلبکار بودند به لحاظ مالی و وزارت نیرو بدهکار بود همیشه عقبتر بودند نمیتوانستند نوسازی داشته باشند و چه کار بکنند؟ توسعه شبکه برق را داشته باشیم این مهمترین دلایلی بود که تا الان این اتفاقات نیفتاده بود دیدید که سرمایه گذاری را هم خدمت شما عرض کردم این اتفاقات نیفتاده به خاطر همین ما کاملا عقبتر از برنامههای ۵ ساله هستیم که تا الان نوشته شده بخاطر همین ناترازی بین سرمایه گذاری و مصرفی که داشتیم انجام میدادیم. با این مقدمه که عرض کردم یک گزارش همکارانم در گروه انرژی صدا و سیما آماده کردند ببینیم و برگردیم.
در کشورهای پیشرفته رشد مصرف برق یک درصد است اما در ایران رشد سه درصدی داریم
سوال: آخرین جزئیات را از وضعیت مصرف برق در کشور بفرمایید:
رجبی مشهدی: به هرحال ما امسال نصاب بی سابقهای را رقم زدیم و به عدد ۷۹ هزار و ۸۰۰ مگاوات رسید اوج بار تقاضا و ۸ و ۷ دهم درصد هم رشد داشت و این کماکان گرمایی که در کشور حاکم هست، اعدادی که حتی در این هفته که ما انتظار آن را داشتیم که هوا خنک بشود از پایان هفته گذشته بارندگی اتفاق نیفتاد و کاهش دما هم نداشتیم و کماکان کشور گرم بود در این هفته هم دو روز عدد بیش از ۷۹ هزار مگاوات و روز گذشته هم عدد ۷۸ هزار و ۶۰۰ مگاوات را داشتیم این رشدها رشدهای بسیار سنگینی است، برای کشورهای صنعتی یا پیشرفته معمولا رشد زیر یک درصد رشد کم یا رشد نرمال برای آنها محسوب میشود، برای کشورعزیزمان ایران که در حال توسعه هستیم ما یک رشد سه درصدی را معمولا متناسب میدانیم و این که اگر بتوانیم بهینه سازی کنیم این رشدها قابل تحقق است.
امسال در منطقه تهران مصرف برق رشد ۱۳درصدی داشته است
ضمن این که تقاضاهای جدید را هم ما بتوانیم پاسخگو باشیم، رشد زیاد ۴ و نیم درصد و رشد خیلی زیاد را ۶ درصد در نظر میگیریم عددی که امسال اتفاق افتاده ۸ و ۷ دهم درصد رشد است که بخشی از آن بر میگردد به دلیل گرمای بی سابقه در کشور که حاکم بوده و رکوردهای خیلی سنگینی چه در بحث بیشینه دمایی و چه در بحث کمینه دمایی اتفاق افتاده، بعضی از نقاط کشور مثلا تا ۴ و نیم درجه هم نسبت به میانگین بلند مدت دمایشان افزایش پیدا کرده دمای کمینه یعنی این که نیمه شب هم گرم بشود معنا و مفهوم آن این است که وسایل سرمایشی و کولرها نیمه شب هم به طور ۲۴ ساعته اینها کار بکنند و این یعنی این که فشار مضاعف بر روی شبکههای برق است. یک آماری را هم خدمت شما بدهم، بینندگان عزیز بدانند، در تهران ما معمولا رشد متعارف حدود ۴ درصد، ۴ و نیم درصد بوده و در منطقه تهران که عرض میکنم منظور استانهای تهران و البرز و قم هست، امسال این عدد ۱۳ و ۸ دهم درصد رشد اتفاق افتاده یعنی تقریبا.
از هر ۵ مشترک خانگی که داریم ۴ مشترک رعایت میکنند و مصرف شان زیر الگو هست.
سوال: عمده اش بخاطر گرما است یا دلایل دیگری هم دارد؟
رجبی مشهدی: در این سه استان معمولا ما تقاضاهای صنعتی یا عمدهای را نداریم بیشتر بخش خانگی بوده، بههرحال رواج استفاده از کولرهای گازی بخصوص مطالعهای که انجام شده بر اساس مصرفی که شهروندان عزیز داشتند نشان میدهد که گرایشها به سمت کولرهای گازی بوده که در گزارش شما هم به آن اشاره شد و میدانید این مصرف را بسیار اضافه میکند، این افزایش مصرف علاوه بر این که تامین آن را دشوار خواهد کرد، بخش شبکههای محلی، شبکههای بالادستی، شبکههای انتقال، اینها همگی باشد به نوعی بازسازی بشوند که بتوانند این سرویس را و این خدمت را به کسانی که استفاده میکنند از کولرهای گازی را بدهند، این نکته را هم خدمت مردم عزیزمان عرض کنم که ما تقریبا میشود گفت که از هر ۵ مشترک خانگی که داریم ۴ مشترک رعایت میکنند و مصرف شان زیر الگو است.
مشترک پرمصرف گاهی تا ده برابر یک مشترک با مصرف زیر الگو مصرف برق دارد
سوال: یعنی آن یک مشترکی که رعایت نمیکند
رجبی مشهدی: آن یک مشترکی که رعایت نمیکند بعضی مواقع تا ده برابر یک مشترک با مصرف زیر الگو مصرف برق دارد این فشار زیادی را به شبکههای برق تحمیل خواهد کرد و میدانید که خود گرما هم بر روی نیروگاهها اثر میگذارد یعنی یک افت توان طبیعی را نیروگاهها دارند به دلیل این که این گرما باعث میشود که در بخشهای چگالنده که کندانسور به آن میگوییم آنجا افت خلاء درست ایجاد نشود و منجر بشود به کاهش تولید.
سوال: تقریبا چیزی که محاسبه کردید در برنامه قبلی هر یک درجه ۳ تا ۴ هزار مگاوات راندمان این نیروگاه را کاهش میدهد.
رجبی مشهدی: تقریبا مثلا فرض کنید همین امروز اگر که ما ساعت ۱۱ مثلا، ۵۵ هزار مگاوات تولید نیروگاه حرارتی کشور باشد در ساعت ۳ یا ۴ که مثلا ۳-۴ درجه دمای کشور به طور متوسط افزایش پیدا میکند این عدد میرسد به حول و حوش ۵۳ هزار مگاوات یعنی تقریبا حدود دو هزار مگاوات ما کاهش تولید را در نیروگاه داریم در خود شبکهها همین طور این تاثیر را خواهد گذاشت، ترانسفورماتورها اینها با فن خنک میشوند وقتی که هوای خارجی گرم میشود این فنها هم کار بکنند نمیتوانند دمای سیم پیچها و روغنها را به شرایط مطلوبی برسانند و این هم همه شرایط باعث این میشود که فشار بر تجهیزات را زیاد میکند، فشار زیاد بر تجهیزات یکی از عواملی است که منجر به این میشود که حادثه اتفاق بیفتد و آن تجهیز خراب میشود.
در تابستانها که ما تجهیزات مان اصطلاحا بارگذاری روی آنها به حداکثر میرسد و تجهیزات رزرو و یا ذخیره ما به حداقل میرسد اگر یک تجهیزی خارج بشود تا زمانی که نیروهای تعمیراتی میرسند به محل و آن را تعمیر میکنند و برمی گردانند به حالت اولیه یک زمانی را خواهد برد و معمولا این بخش را ما در تابستان مشترکان مان بیشتر حس میکنند نسبت به سایر فصلها، در سایر فصلها هم این را داریم اولا کمتر اتفاق میافتد دوما این که این تجهیزاتی که رزرو یا باصطلاح ذخیره هستند مثلا در یک پست فوق توزیع ما دو یا سه تا ترانسفورماتور داریم الان این سه تا ترانسفورماتور با توجه به این افزایش مصرف در حداکثر میزان مصرفشان قرار گرفتند و اگر یکی خارج بشود تا دو مرتبه برگردد ممکن است مشترکان دچار خاموشی بشوند تا این را برگردانیم به حالت اول.
سوال: الان در یکی دو هفته آماری از خاموشیها دارید؟ چون بخشهای خانگی نسبت به هفتههای قبلتر خاموشیهای بیشتری را دارند تجربه میکنند.
رجبی مشهدی: گرمای واقعا بی سابقهای بر کشور حاکم است، بخصوص در تهران اگر از هفته گذشته ما حداکثر دما را در تهران داشتیم، این فشار را خیلی زیاد میکرد، ما بسیار نرم هست کمتر از شاید سه درصد از مشترکان آن هم ممکن است یکی نیم ساعت، ۴۵ دقیقه، بعضیها اگر تجهیزات بیشتری آسیب دیده باشند ممکن است حتی تا دو ساعت هم برود، مثال میزنم خدمت شما، فرض بکنید که تجهیزات ما همین که میگویم گرما روی آن اثر میگذارد ما اصطلاحا انحنایی در سیم اتفاق میافتد گاهی برخوردی با این صورت میگیرد، برخورد وسیله نقلیه داشتیم با مثلا یک دکل یا یک برج در مثلا حوزه البرز و اینها باعث میشود تا نیروها برسند به اضافه این که باید بی برق بکنید دو مرتبه تجهیزات را برگردانید به آن حالت اول
سوال: آماری دارید از این که چقدر خاموشی داشتیم در دو هفته گذشته در سراسر کشور میانگین آن چقدر بوده است؟
رجبی مشهدی: بسیار اندک، همین طور که عرض کردم به طور سرانگشتی میخواهم عرض کنم به لحاظ تعداد مشترکین اگر بخواهیم بگوییم کمتر از دو درصد در کل کشور است و این مقطعی اگر بخواهیم بگوییم ..
سوال: و میانگین قطعی چقدر بوده به لحاظ زمانی؟
رجبی مشهدی: ممکن است مثلا این یک هفته اخیر بیشتر حس شده باشد و همین طور که عرض کردم ناشی از حوادث و به صورت اتفاقی هست، یک نکته را هم خدمت مردم عزیزمان بگوییم واقعا صنعت برق چه این که این تجهیزات را بتواند به طور کامل سر پا نگه دارد همه نیروی انسانی آن در این چندماه هم آماده باش هستند و هم این که تمام تلاششان را میکنند که هیچ تجهیزی اولا خارج نشود و بعد هم به سرعت این را بتوانند برپا بکنند در همین تهران ما ظرفیتی که اضافه کردیم تقریبا ۱۷ پست انتقال و فوق توزیع اضافه شده، تقریبا حدود هزار و ۲۸۰ مگاولت آمپر به ظرفیت تهران اضافه شده ولی سرعت افزایش مصرف از اقداماتی که ما میکنیم بیشتر است.
سوال: این به خاطر این است که ساخت و سازهای جدید عمدتا دارند از کولرگازی استفاده میشود یا وسایل سرمایشی متفاوت دارند
رجبی مشهدی: بله، من این را عرض کنم، در رشد مصرف سالهای قبل در گزارش شما هم بود، مثلا ما سالی دو هزار و ۵۰۰ مگاوات، سه هزار مگاوات به میزان مصرف اضافه شده امسال این عدد بیش از ۶ هزار است یعنی ۶ هزار و ۲۴۰ مگاوات به میزان مصرف اضافه شده یعنی دوبرابر از آن چیزی که به طور متعارف طی این چند سال اضافه شده، به یکباره در یک سال اضافه شده، برای این که نزدیک به ذهن بشود برای هموطنان عزیز این میزان افزایش معادل چه مصرف برقی هست؟ معادل مصرف برق استان فارس است، یعنی ما فرض کنیم یک استان جدیدی مثل فارس ایجاد شده و این میزان مصرف برق اضافه شده، ما داشتیم که هر ساله حدود یک میلیون مشترک جدید اضافه بشود.
حدود ۱۵۰۰ مگاوات مشترکان صنعتی و عمده بودند که به مصرف برق اضافه میکردند، سرجمع اینها حدود دو هزار و ۵۰۰ مگاوات است این سه هزار مگاواتی که امسال علاوه بر آن رشد متعارف اضافه شده، به نظر بنده در دو سه حوزه میتواند اثرش را داشته باشد یک بخشی از آن برمی گردد به این که استفاده از کولرهای گازی را که ما رصد کردیم بخصوص در نیمه شمالی کشور در برخی از مناطق تا سه برابر دو سه سال گذشته شان تعداد کولرهای گازی اضافه شده، برخی از مناطق اصلا شاید کولر آبی هم یا نداشتند یا کمتر استفاده میکردند مثل مثلا شمال غرب کشور، چون آنجا نه شرجی است که حتی از کولرگازی استفاده بکنند حتی هوا در اغلب اوقات معتدل است و شاید کمتر نیاز به مصرف باشد الان این تعدادی که حداقل برای سال ۱۴۰۲ تا این لحظه ما مطالعه کردیم و از روی قبوض به دست آمده، یک میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاه کولر گازی اضافه شده، هر کولر گازی دو و نیم کیلووات تا سه کیلووات مصرف آن است یعنی ما تقریبا دو هزار و ۵۰۰ تا سه هزار مگاوات، کسانی که حتی ممکن است کولرآبی هم داشته باشند ولی تبلیغ باعث شده که اینها از کولرگازی استفاده کنند و آن را هم به میزان مصرفشان اضافه کنند، واقعا فشار را خیلی زیاد میکند به تجهیزات.
ولی این نکته را هم عرض کنم علیرغم این که همه این فشارها بر روی شبکههای برق بوده همکاران ما تلاش کردند که کمترین مشکلات را هموطنان عزیزمان داشته باشند و اگر هم اتفاقی افتاده آنها را بتوانند به سرعت برطرف کنند، من نمیخواهم یادآوری گذشته را داشته باشم، قطعا میدانند که در یک روز چندین نوبت و یا این که یک بازه خیلی طولانی الان در واقع در یک هفتهای است که فشار مضاعف شده به دلیل این گرمای زیادی که هست ولی سرجمع این را هم عرض کنم که تمام تلاشمان این است که ما بتوانیم به سرعت پاسخگویی داشته باشیم و انشاالله بتوانیم این چند روز باقیمانده تا پایان فصل تابستان را هم انشاالله به خوبی و با شبکه پایدار دنبال کنیم، یک نکتهای را هم عرض کنم اگر که میدانم بینندگان عزیز اهل جستجو هستند، جستجو بکنند کشورهای اطراف منطقه را به لحاظ بحث تامین برق، میدانند که کشورهای اطراف ما که به لحاظ زیرساختی و حتی رشد مصرف مثل ما نیستند.
سوال: مثل کدام کشورها؟
رجبی مشهدی: مثل کویت، عربستان سعودی، ترکیه را در نظر بگیرند یا کشورهای اروپایی یا آمریکایی را اگر ملاحظه کنند میبینند که در این شرایطی که خیلی گرم شده، علیرغم این که آنها تعرفهها به گونهای است که شاید مشترکان کمتر به سراغ استفاده از کولرهای گازی بروند و سعی میکنند گرما را داشته باشند و هزینه نکنند، اتفاقات و خاموشیهای سنگین تری راتجربه کردند و ما به لطف خداوند تلاش مجموعه تمام همکاران صنعت برق که من جا دارد از تک تکشان تشکر ویژه داشته باشم واقعا جانفشانی دارند میکنند شرایط سختی را دارند سپری میکنند مردم عزیزمان بالاخره نیروگاه رامین یک نمونهای بود از صدها نمونهای که اتفاق میافتد دیدند چطور فداکاری کردند تا بتوانند در زمان خیلی کمی نیروگاهی که از مدار خارج شده را دومرتبه برگردانند و در مدار بیاورند.
متاسفانه امروز هم که من خدمت شما هستم یکی از همکارانمان که ایشان هم در دو شب گذشته در شرکت توزیع استان قم به رحمت خدا رفتند جناب آقای سیداحمد حسینی زاده که ایشان یکی از سیم بانهای عزیز ما بودند این هم در جهت این بود که بتوانند جایی که خاموش شده بود فیوز سوزی داشت آنجا مراجعه بکنند ضمن این که رعایت کرده بودند موضوعات ایمنی را، بر اثر حادثهای دچار برق گرفتگی شدند و جان خودشان را از دست دادند همین جا به همه خانواده عزیز ایشان، به بستگان ایشان و همچنین خانواده بزرگ صنعت برق من تسلیت عرض میکنم و برای روحشان آرامش طلب میکنم.
سؤال: آقای رجبی مشهدی الان ساخت و سازهای جدید را عمدتاً به این سمت آورده اند که از کولر آبی استفاده نمیکنند. مشخصاً که داریم راجع به تهران و شهرهایی مثل تهران صحبت میکنیم، به خاطر اینکه حالا آن حجم کانالکشیها حتی شده یک متر هم میتواند فضا بگیرد، به خاطر قیمت زیاد زمین؛ صرف نظر میکنند، قوانینی یا تفاهمی با نظام مهندسی جایی دارید که بشود در ساخت و سازهای جدید اینها را لحاظ کرد؟
رجبی مشهدی: بله، قبل از اینکه این سؤال را پاسخ دهم، اول از همه دعوت میکنم از همه هموطنان عزیز، آنهایی که در مناطق عادی به لحاظ اقلیم که تقریباً هشتاد درصد کشور در این شرایط قرار دارند و اینها خانههایی است که ساخته شده و کولر آبی هم دارند؛ اینها به هیچ عنوان دنبال کولر گازی نروند، چون الگوی ما در مناطق عادی ۳۰۰ کیلووات ساعت در ماه است و در صورتی که مصرف برقشون از مصرف الگو بالاتر برود که حتی یک کولر گازی هم داشته باشند؛ این اتفاق خواهد افتاد، در این صورت مصرف برق؛ تعرفه برق، به صورت پلکانی افزایش پیدا میکند و رقم سنگینی را باید بپردازند.
خواهش میکنم چه به لحاظ اقتصادی و چه به لحاظ تأمین برق پایدار بقیه، ببینید به هر حال اگر در یک جایی که ما تأمین برق کردیم یک ترانس طراحی کردیم که این منطقه و این کوچه را مثلاً فرض کنید تأمین برق کند، اگر همه افراد، یا مثلاً بخشی از آن افراد تصمیم بگیرند که از کولر گازی استفاده کنند، در این صورت شرایط طوری خواهد بود که آن ترانسفورماتور پاسخگو نخواهد بود و ما باید کل تأسیسات آنجا را اصطلاحاً افزایش ظرفیت بدهیم و این خودش هم زمان بر، هم ظرفیت، هم اینکه بعداً نیروگاه باید ایجاد کنیم که آن برق را تأمین کند، این پس یک مورد. برای جدیدها پیروی فرمایش ما، یک جلسهای را با سازمان نظام مهندسی داشتیم در خصوص هم استفاده از کولرهای گازی هم از اینکه ساختمانها بتوانند بخشی از انرژی خودشان را تأمین کنند؛ یعنی به عبارت دیگر از فضای سقفها استفاده کنند؛ از انرژی خورشیدی.
سؤال: پنلهای خورشیدی استفاده کنند؟
رجبی مشهدی: بله، بتوانند برق عمومی ساختمان را از این بخش بتوانند تأمین کنند. آنهایی که حالا خارج از تهران یا کلانشهرها فضای بیشتری را دارند، اینها حتی میتوانند ظرفیتهای بیشتری که کل ساختمان را اصلاً انرژیاش را از طریق انرژیهای خورشیدی تأمین کنند، این را در واقع با همدیگر به اصطلاح جلسهای را داشتیم و تفاهم نامهای را امضا کردیم. قرار برای این شد که انشاءالله این در مصوبات عادی آتی در واقع سازمان نظام مهندسی هم بیاید و به نوعی ما بتوانیم بخشی از انرژی ساختمانها را از طریق این نیروگاهها تأمین کنیم.
سؤال: برای کولر گازی چه؟
رجبی مشهدی: در حوزه کولر گازی هم ببینید؛ به هر حال اجبارِ فعلاً عدم تبلیغش را داریم در رسانه ملی، در سایر رسانهها برای مناطقی که معتدل هستند، ولی به هر حال در جهت اینکه یک عده دنبال سودآوری در این حوزه هستند، بسیار تبلیغ میکنند بهخصوص این استانهایی که غربی و شمالغرب و بقیه هستند، به نوعی استفاده از این وسایل خیلی ترویج شده و به نوعی دارد جایگزین کولرهای آبی میشود که این خودش خطرناک است. به هر حال ما با سازمان نظام مهندسی صحبتهای خوبی را داشتیم در این حوزه، انشاءالله که به نتیجه برسد.
سؤال: کی به نتیجه میرسد اگر بخواهیم یک بازه زمانی از شما بگیریم؟
رجبی مشهدی: بحثهای فنی دارد و به لحاظ اینکه میخواهند از متراژ زمین بیشترین استفاده را کنند و کانالهای کولر آبی معمولاً فضای بیشتری را نسبت به کولرهای گازی اشغال میکنند، این در دست بررسی است، امیدواریم که توفیق حاصل شود و به هر حال روند استفاده از کولرهای گازی در کشور متوقف شود؛ زیرا هر چقدر که ما تلاش کنیم واقعاً به این سرعت افزایش مصرف نمیتوانیم پاسخ دهیم.
سؤال: به تابستان امسال که دیگر قطعاً نمیرسد؟
رجبی مشهدی: قطعاً نخواهد رسید. یک موضوع دومی هم که من.
سؤال: تا پایان سال چی؟
رجبی مشهدی: من فکر میکنم جمع میشود به لحاظ بحث کارشناسیاش انشاءالله جمع میشود، نتیجهاش را هم بتونیم اعلام کنیم.
سؤال: و به لحاظ رده انرژی؟ حالا به هر حال استفاده میشود، حداقل روی رده انرژیاش یک نظراتی بیشتری شود.
رجبی مشهدی: یک بخشی از آن که واقعاً دست وزارت نیرو نیست و سایر نهادها باید کمک کنند؛ بحث واردات در واقع کولرهای گازی است که اینها ممکن است آن رده انرژی مطلوب را یا A بودن و A پلاس بودن را نداشته باشد، اینها مصرف برق بسیار بالایی دارند این کولرهایی که به اصطلاح وارد میشود. اطلاعاتی که ما داریم خیلی هم اطلاعات من رسمی نیست، ولی ۳۰۰ هزار دستگاه در سال به صورت قاچاق وارد کشور میشود و اینها معمولاً رده انرژی به اصطلاح گرِیدهای B به پایین را دارند که مصرف برق شون یک و نیم برابر، گاهی تا دو برابریک کولر.
سؤال: چقدر واردات است، کلاً آمار دارید که ۳۰۰ هزار تا در این قاچاق است؟ رجبی مشهدی: نه سرجمع را نمیدانم، ولی این عددی بود که در واقع در یک جا نقل شده بود که حدود ۳۰۰ هزار دستگاه است. یعنی تولید داخل هم داریم؟
رجبی مشهدی: بله، حالا بالأخره اگر تولید داخل و یا اینکه حتی واردات رسمی با برچسب یا رده انرژی بالاتر شود، این بالأخره مطلوبیت بیشتری دارد و مطلب آخری که برای کولرها میماند، حالا به هر حال یک جایی ما بالأخره رفتیم ساکن شدیم که این داک اسپلیت دارد، کولر گازی دارد یا وسایل سرمایشی که مصرف برق بالایی دارند، استفاده درست از آنها هم میتواند خیلی تاثیر داشته باشد.
سؤال: دمای رفاه؟
رجبی مشهدی: دمای رفاه را روی ۲۵ درجه تنظیم کنیم یا این که روی ۱۷ درجه بگذاریم؛ ۲۰ درجه افزایش مصرف را خواهیم داشت، اگر روی ۱۷ درجه باشد. هر یک درجهای که بالا بریم؛ سه درصد مصرف برق را بالا خواهد برد و اینجا هم خدمت همه مردم میگویم که بعضیها ممکن است بالأخره تمکن مالی هم داشته باشند؛ این قبضهای برق خیلی به اصطلاح سخت نباشد پرداخت برای آنها، ولی به جهت اینکه ما بتوانیم در این دوره واقعاً برق پایدار را تأمین کنیم، برق کسی قطع نشود ناشی از اینکه فشار روی شبکههای محلی بیاید، این کمک را به ما داشته باشند.
سؤال: در حوزه تفکیک مصرف چطور؟ صنایع چقدر مدیریت شد؟ آمارش را میفرمایید؛ در ادارات؟
رجبی مشهدی: ببینید من اولاً آماری را گرفتم که تا ۲۰ مرداد قبل از اینکه این جلسه را خدمتتان باشم، میدانید که ما بخش صنعت را به سه گروه تقسیم کردیم؛ یک گروه که بیشترین تعداد را دارند، ۹۰ درصد از مشترکان صنعتی دارند؛ واحدهای کارگاهی و صنعتی- صنفی هستند، اینها به هیچ عنوان مدیریت نمیشوند، به نوعی هیچ تعدیلی ندارند، صفر درصد در واقع تعدیل میشوند و تمام انرژی اینها به طور کامل تأمین خواهد شد. یک بخشی برمیگردد به مشترکان صنعتی که بر اساس آماری که من گرفتم؛ اینها باید ۱۷ درصد در واقع تعدیل انرژی داشته باشند و آن هم با جابهجایی در واقع یک روز کاریشان که به جمعه میبرند که آن هم سرجمع نباید در انرژیشان تاثیر بگذارد.
آماری که من گرفتم؛ تقریباً ۹ درصد، ۹ و ۷ دهم درصد به اصطلاح در سرجمع انرژی تعدیل شده بخش شهرکهای صنعتی است. میخواهم خدمت دوستان بزرگواری که در شهرکهای صنعتی هستند، آماری خدمتشان بدهم؛ ما در روز که بیشترین میزان در واقع کاهش مصرف را در بخش شهرکهای صنعتی داریم چهارصد و سی و یک مگاوات است از حدود تقریباً ۲۵۰۰ مگاوات مصرف برقی که در شهرکهای صنعتی اتفاق میافتد و در بعد از آن و حتی در دوره شبانه تقریباً سه و هشت دهم درصد کاهش مصرف داشتند. پس در این بخش هم خیلی نیست.
در صنایع انرژیبر متفاوت است، ولی آن چیزی که سرجمع من به خاطر دارم؛ حدود ۱۵ درصد ما تعدیل انرژی را در بخش صنایع انرژیبر کشور را داریم، ۷۰۰ در واقع مشترک صنعتی هستند که به اصطلاح فعالیت میکنند، جا دارد که از تک تک آنها تشکر کنم، به خصوص در این روزهای گرم که همکاریشان را با ما بیشتر کردند، جا دارد تشکر کنیم. انشاءالله ما متناسب با شرایط مصرف میتوانیم در واقع برنامههای مدیریت مصرف آنها را تقلیل دهیم و تعدیل کنیم. در بخش اداری ببینید ما همانطور که عرض کردم در جلسات قبلی که خدمت شما بودم؛ ما امسال کنتورهای هوشمندی که استفاده کردیم در بخش اداری؛ هزار و ۴۰۰ مگاوات کاهش مصرف را توانستند در ساعات اوج مصرف داشته باشند. به هر حال ابتکار دولت، مصوبهای که هیئت وزیران دادند که تا ساعت ۱۳ فعالیت ادارات باشد و بعد از آن وسایل سرمایشی خاموش شود و ۶۰ درصد کاهش مصرف داشته باشند، در این بخش توانستیم ۱۴۰۰ مگاوات کاهش مصرف را داشته باشیم.
سؤال: در این هفته با توجه به این که گفتید دما کماکان بالاست، تعطیلی خواهیم داشت؟
رجبی مشهدی: به نظر نمیرسد دیگر، در واقع شاید اوج دمایی را گذراندیم و اوج بار روند انشاءالله کاهشیاش را از این هفته داشته باشد. واقعاً شرایط سختی را دارند همکاران صنعت برق تجربه میکنند، به جهت اینکه انتظارشان این است که یک شکست دمایی معمولاً از ۲۰ مرداد در کشور مرسوم بود، اتفاق میافتاده، این نه تنها اتفاق نیفتاده بلکه دمای افزایش پیدا کرده و این شرایط سخت را ما داریم در روزهای پیشرو هم تجربه میکنیم. امیدواریم که به هر حال از اطلاعاتی که سازمان هواشناسی داده از جمعه انشاءالله ما شرایط بهتری را به لحاظ دمایی داشته باشیم و کاهش مصرفی داشته باشیم و بتوانیم شرایط را به صورت تأمین برق پایدار دنبال کنیم.
سؤال: اشاره کردید به کاهش مصرف ادارات، بیشترین اداره یا سازمان یا وزارتخانهای که توانست برق را صرفه جویی کند، کدام دستگاه بود؟
رجبی مشهدی: من حقیقت؛ آمار ندارم دقیقاً بخواهم خدمت...، ولی میشود گفت که واقعاً اغلب ادارات همکاری خیلی خوبی را داشتند، نهادها همینطور، برخی از شعب بانک بودند که به هر حال رعایت نمیکردند. آنها هم با تذکری که داده شد، با همین کنتورهای هوشمندی که به صورت خودکار در واقع اگر رعایت نمیکردند برق را قطع میکرد، شرایط به اصطلاح مطلوب تری را امسال نسبت به سال گذشته در بخش اداری کشور داشتیم، ولی به هر حال صرفه جویی باید نهادینه شود، فرهنگ سازی شود.
سؤال: کدام دستگاهها کمتر صرفه جویی کردند؟ یا بخواهم این طور بپرسم؛ پر مصرفترین دستگاه و اینکه توجه نداشت به همه هشدارها و محدودیتهایی که شما وضع کردید؛ کدام دستگاه بود، چون در چهار- پنج برنامه گذشته که خدمت شما و همکارانتان بودیم از شما این سؤال را مشخصاً پرسیدم و پاسخی نگرفتم دوباره میپرسم؟
رجبی مشهدی: ببینید اجازه بدهید که این سؤال شما کماکان باقی بماند، بعد هم انشاءالله سعی کنم آخر تابستان یک نتیجهای را خدمت شما و همه بینندگان عزیز.
سؤال: خواستم یک وعده زمانی از شما بگیرم؟
رجبی مشهدی: بله، حتماً، من فکر میکنم که تا پایان به اصطلاح دوره گرم ما بتوانیم یک فهرستی را از بهترین دستگاهها منتشر کنیم، واقعاً این اطلاعات را الان ندارم، شاید یک بخشی را در واقع فراموش کنم و این باعث شود که.
سؤال: حالا زودتر به ما میگفتید آنهایی که خوب مصرف نمیکنند برویم سراغشان و تلاش کنیم و مطالبه کنیم که کمتر باید مصرف کنند.
رجبی مشهدی: بیشترین شاید بازخورد از بخش بانکهاست. البته این را باید عرض کنم؛ واقعاً بانک مرکزی خوب رعایت میکنند. همین امروز که میآمدم اطلاعاتی که در واقع از بانک مرکزی به دستم رسید؛ این بود که بالأخره کاهش مصرف خوبی را داشتند امروز و بعضی از این ادارات میدانید که مولد دارند، ما تقریباً پانصد و شصت مگاوات مولدهای اینها درساعتهای اوج مصرف روشن است و کمک میکند به شبکه سراسری که جای تشکر دارد. ولی سرجمع واقعاً شرایط؛ سخت است.
سؤال: آماری دارید از میزان برخوردهایی که داشتید با متخلفان و مشترکان؛ حالا چه خانگی، چه صنایع، ادارات، سازمانها؟
رجبی مشهدی: ما تقریباً در تهران آن چیزی که به من گزارش میشود؛ ۳۰ تا ۴۰ دستگاه روزانه با آنها در واقع بر اساس اطلاعاتی که به دست آوردم این است که مکاتبه میشود و یا اینکه حضور پیدا میکنند ماموران برق و به آنها تذکر میدهند که کاهش مصرف داشته باشند. در بخش خانگی؛ امسال اقدامی را شروع کردیم، انشاءالله سال بعد تکمیلتر خواهد شد. ما آنها را مجهز به کنتور هوشمند میکنیم از این جهت که اطلاعات مصرفی خودشان را داشته باشند و امسال توانستیم از طریق پیامک اطلاع دهیم به آنها که کاهش مصرف داشته باشند و در صورتی که رعایت نکرده باشند؛ ما در واقع بتوانیم برق آنها را قطع کنیم، به طوری که یک بازخوردی باشد برای آنها در جهت کاهش مصرف.
سؤال: حالا تنبیهیها را گفتید، تشویقیها چه؟ پاداشها چقدر پرداخت شده؟
رجبی مشهدی: پاداشها بسیار امسال خوب بوده، خوشبختانه همکاری خوبی را شاهد هستیم. ۴۰ درصد از قبوض تقریباً بر اساس آماری که من دارم؛ دوازده میلیون قبضی که در واقع صادر شده؛ مشمول پاداش صرفهجویی شدند. علاوه بر این ۱۲ میلیون نفری که عرض کردم، یک سوم از این تعداد؛ تقریباً حدود چهار میلیون شاید قبض رایگان را دریافت کردند؛ این هم خودش رکورد خیلی خوبی است، تقریباً ما ۴۰۰ میلیارد تومان تا کنون پاداش صرفهجویی در قبضهای مشترکین درج کردیم. پویش با انرژی هم که امسال شروع شده و کسانی که ۱۰ درصد حداقل کاهش مصرف داشته باشند و میتوانند از اعطای جوایز نفیسی که پیش بینی شده برخوردار باشند، مرحله اولش انجام شد که در آن مرحله ۱۵ دستگاه خودرو بود؛ جوایز ۱۰۰ میلیونی، ۱۰ میلیونی و یک میلیونی بود.
سؤال: خودرو مرحله بعدیاش کی است؟
رجبی مشهدی: ۲۹ مرداد ماه؛ ما دومین مرحله قرعه کشی را خواهیم داشت تعداد به اصطلاح ۱۵ دستگاه، ۱۳۵ دستگاه دیگر اضافه میشود و ما این را به ۱۵۰ دستگاه خواهیم رساند و سایر موارد هم در واقع در بخش جوایز صد میلیون تومانی و ده میلیون تومانی و یک میلیون تومانی هم تعداد افزایش پیدا خواهد کرد؛ و این را هم عرض کنم که همکاری هموطنان خیلی میتواند مؤثر باشد، به خصوص این روزهای گرم و انتهای دوره تابستان که ما انشاءالله بتوانیم این دورهها را هم به خوبی سپری کنیم.
سؤال: یک دقیقه و تقریباً بیست، ۳۰ ثانیه فرصت داریم، وضعیت تولید را هم یک آمار کلی میفرمایید و اینکه چقدر قرار است افزایش تولید داشته باشیم؟
رجبی مشهدی: ببینید، برنامهریزیهایی که انجام شد، اولاً این را عرض کنم که دو نیروگاه به زودی وارد مدار تولید میشوند نیروگاه سهند است در آذربایجان و نیروگاه ری در تهران.
سؤال: کی این اتفاق میافتد؟
رجبی مشهدی: اینها من فکر میکنم که شاید کمتر از یک هفته آینده، انشاءالله خبر خوب آن را خدمت مردم عزیزمان بدهم.
سؤال: به چه ظرفیتی؟
رجبی مشهدی: ما ۳۰۷ مگاوات نیروگاه سهند است و ۴۲ مگاوات هم نیروگاه ری که انشاءالله در مدار تولید قرار خواهند گرفت؛ و بر اساس برنامهریزیهایی که انجام شده نیروگاه رودشور هم که یک نیروگاه بخار بزرگ است که در یک نیروگاه چرخه ترکیبی در واقع بخارش که از طریق سه توربین گاز قرار است تغذیه شود، انشاءالله این هم فکر میکنم کمتر از یک ماه آینده در مدار تولید قرار بگیرد. برنامهریزی که وزارت نیرو دارد، تقریباً بیست و دو هزار مگاوات افزایش ظرفیت تولید است.
از این تعداد تقریباً نیمی و بیشتر مربوط میشود به نیروهای تجدیدپذیر در این برنامه که مجوزهای شورای اقتصاد در این خصوص اخذ شده، قراردادها منعقد شده و سرمایهگذاران منتظر تأمین مالی هستند، انشاءالله که صندوق توسعه ملی گشایشی در این خصوص انجام دهد؛ بر اساس تفاهماتی که با وزارت نیرو داشته انشاءالله ما بتوانیم به سرعت ظرفیت تولید برق را در کشور بالا ببریم.